Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Over De maker

Auteur: Hugo Bousset

In deze aflevering lees je een volkomen nieuwe tekst van Richard Powers: ???Wat weet fictie????, die hij zelf een soort ???ficto-essay??? noemt. Paul Claes begint de rubriek ???Sleutels???, waarin hij telkens ????n gecanoniseerd gedicht tot leven wekt. De ???Jonge wolven??? schrijven tegensprekelijke brieven over Elvis Peeters en Jeroen Theunissen. Christophe van Gerrewey, Saskia de Coster en Anne Holtrop maken dit keer analoge interieure ruimtes, steeds ge??nspireerd door het woord ???schieting??? en de shooting range in Sint-Niklaas.

Het thematische gedeelte zoomt in op Max Frisch, de beroemde Zwitserse proza- en theaterschrijver, die honderd jaar geleden werd geboren, op 15 mei 1911. Een aantal teksten is geschreven rondom Frisch??? tweede po??ticale lezing uit Schwarzes Quadrat. De vertaling van de eerste lezing verscheen al in DW B
2008 5-6. Beide lezingen werden vrij recent ontdekt.
       Samensteller Daniel de Vin heeft ervoor gezorgd dat vanuit de focus ??? de tweede lezing ??? uitgewaaierd wordt naar de h??le Frisch. Beatrice von Matt schrijft over de jaren 1930 en ???40, Walter Schmitz over de jaren 1950 en ???60, en De Vin zelf over de jaren 1970 en ???80. Christophe van Gerrewey heeft aandacht voor Frisch??? theaterstuk Die Chinesische Mauer en voor Freibad Letzigraben, een van Frisch??? architecturale bouwwerken.
       Schwarzes Quadrat is zeer boeiende lectuur. Je wordt er geconfronteerd met Frisch??? oceanische verlangen naar onbegrensdheid, dat niet kan worden bevredigd, waaruit een schuldgevoel ontstaat, en dat ieder van ons ???voor de rechter??? brengt. Door die ???po??tica van het niet-volstaan??? plaatst Frisch zijn schrijverschap tegen een utopische horizon. Interessanter nog vond ik Frisch??? opvattingen over het autobiografische dagboek: ???Je kunt alles vertellen, alleen niet je werkelijke leven.??? De lacaniaanse gedachte dat je geen statische identiteit hebt, en dat je alleen bestaat uit steeds wisselende en vloeibare rollen en maskers, uit de blikken en verhalen van anderen ??n van jezelf, vind ik zeer opwindend.
       Ik nam opnieuw twee van mijn lievelingsboeken ter hand, uit de jaren 1980. In Vlaanderen, ook een land (1987) schrijft Ivo Michiels de sleuteltekst ???Ik herinner mij meer dan ik mij herinner???. Daarin reflecteert hij over de autobiografie, die steeds autofictie wordt. Hij citeert instemmend Ortega y Gasset: ???De creativiteit begint waar het geheugen ophoudt.??? Paul de Wispelaere verduidelijkt het fictieve gehalte van de autobiografie in Brieven uit Nergenshuizen (1986): ???Zo metamorfoseert het heden voortdurend het verleden waaruit het is voortgekomen en dat het voortzet.??? Een autobiografie vertelt meer over wie je nu bent, dan over wie je toen was.
       ???Het dagboek maakt zelf deel uit van de eigen levensloop die het lijkt weer te geven.??? Zo citeert De Wispelaere Georges Gusdorf in zijn artikel ???De markiezin ging om vijf uur de deur uit??? (Nieuw Wereldtijdschrift, 1986, nr. 6). Dat essay gaat over ??? het Dagboek 1946-1949 van Max Frisch.