Parijs, 12 november 1840: Auguste Rodin wordt geboren. Na driemaal afgewezen te zijn door de prestigieuze ??cole des Beaux-Arts, besluit hij de Petite ??cole te volgen, meer een vakopleiding en zeker geen gegarandeerde toegang tot de kunstwereld. Zijn kunstopvatting ontkiemt daar: de tijd dat de klassieken de bron voor de kunst moeten vormen, is nu echt voorbij. Niet meer het sabbelen op stoffige voorbeelden uit vervlogen tijden, maar de natuur als de leermeester en duvelstoejager van de kunst. En onder natuur verstaat hij niet bloemetjes en watervalletjes, zelfs geen stuwmeren of geciseleerde tuinen, maar de mens zoals die uit de natuur is voortgekomen. Op de ??cole des Beaux-Arts werken ze met levende modellen om een beeld van een god te maken ??? Rodin wil van een mens een mensenbeeld maken.

Na een diplomatieke rel over de opvolging van de Spaanse troon verklaart Frankrijk Pruisen in 1870 eenzijdig de oorlog. De Pruisische eerste minister, Otto von Bismarck, is op de hoogte van de deplorabele staat waarin het Franse leger verkeert en ziet een mogelijkheid om Elzas-Lotharingen te heroveren.
       Het Franse leger is uitgerust met elfmillimeterdonderbussen. Het is niemand opgevallen dat koning Wilhelm een meerderheidsbelang heeft in de munitiefabriek, het Belgische Herstal. De spoedbestelling bereikt het leger dus met een beslissende vertraging, want als Belgen ????n keer de kans krijgen om in een oorlog neutraal te zijn, dan laten ze ook gelijk hun oren hangen naar de bestbetalende. Dat gedeelte van de Hollandse mentaliteit hebben ze in 1830 tenminste niet het land uit geschopt. Daarnaast hoest Pruisen zeker drie keer zoveel manschappen op. Rodin wordt opgeroepen voor de Garde nationale en benoemd tot onderofficier, maar hij zal de hele oorlog geen fatsoenlijk schot lossen en geen Pruisische praalhans van dichtbij zien. Frankrijk verliest op hero??sche wijze ??? volgens de Franse geschiedenisboeken althans ??? veldslag na veldslag. De overtreffende trap wordt uitgedeeld bij Sedan op 3 september, waar het Franse leger 15.000 doden en gewonden telt, en 91.000 krijgsgevangenen, onder wie Napoleon III.
       Daarna belegeren de Pruisen Parijs. De inwoners wachten een aanval af, maar die blijft uit, terwijl de stad afgesloten is van de rest van het land. Als de winter nogal fanatiek invalt, verhevigen de belegeraars de beschietingen. Alles gaat op rantsoen en de bevolking voedt zich met kat, hond en rat.
       Als op 28 januari 1871 de wapenstilstand wordt getekend, tien dagen nadat Wilhelm nota bene in Versailles met veel bombarie tot keizer van heel Duitsland is gekroond, weigeren de Parijzenaars hun wapens in te leveren. Dat het hele land door beroerde organisatie of gebrek aan moed ten prooi is gevallen aan de Duitsers, is heel spijtig, maar Parijs zal wel standhouden.

Na de wapenstilstand keert Rodin terug naar Parijs, maar blijft daar kort. In februari 1871 verhuist hij van Parijs naar Brussel, als assistent-krullendraaier van een beeldhouwer die precieus getierlantijnde prutswerkjes maakt. Ook in Brussel wil zijn werk geen hoge vlucht nemen. Een enkel beeld wordt op een tentoonstelling toegelaten, maar niet door het publiek of de critici opgemerkt.

De vertegenwoordigers uit Parijs stemmen in de Assembl??e nationale voor het voortzetten van de oorlog, want Parijs mag niet alsnog in Pruisische poten vallen. In februari wordt Louis Adolphe Thiers bekleed met de uitvoerende macht in Frankrijk en om de broze vrede met Duitsland niet te laten verkruimelen besluit hij de opstand in Parijs eigenhandig neer te slaan. Hij misbruikt de fortificaties van de stad ??? die hij zelf heeft laten aanleggen om Parijs tegen indringers te beschermen ??? om de rebellerende bewoners aan te vallen. Op 17 maart steelt hij de kanonnen van Montmartre, eigendom van de bewoners, om ze op de opstandelingen te richten. Dit is de vonk die de stad in woede doet oplaaien. De volgende dag wordt de Commune uitgeroepen: Parijs wordt een autonoom republiekje met vrouwenstemrecht, een verbod op kinderarbeid en een absolute scheiding van Kerk en Staat. In mei sluit Thiers met een verenigd Duitsland het Trait?? de Francfort, waarin hij Alsace-Lorraine kwijtraakt. Nu moet hij zich volledig op de Parijse opstand werpen. In de bloederige week van 21 tot en met 28 mei 1871 veegt hij de Commune de stad uit. Na de laatste veldslagen op P??re-Lachaise volgen de executies van tienduizenden communards. Thiers wordt op 31 augustus benoemd tot president van Frankrijk.
       Parijs heeft de oorlog tegen Pruisen niet verloren, maar werd door haar eigen overheid op de knie??n gedwongen en genaaid.

In 1876 besluit Rodin een grand tour te maken, een bedevaartstocht naar het summum van de Europese kunst, en vertrekt naar Itali??. In Florence ziet hij de David en gaat er volledig in op. Hij laat zich niet afleiden door de onvolkomenheden van het werk: dat het gezicht te jong en te feminien is voor het volwassen mannenlijf en dat het formaat je bijna doet vergeten dat er nog een veel grotere Goliath tegenover stond. Hij vergeeft het Michelangelo omdat het beeld, ondanks die leugentjes om schoonheids wil, eerder heldendom dan goddelijkheid uitstraalt. Hier staat een mens op het punt een grootse prestatie te leveren, niet een god die het zoveelste trucje gaat uithalen, zich bewust van zijn geruststellende onfeilbaarheid.
       Iets soortgelijks treft Rodin aan in de onvoltooid gebleven beelden van de vier slaven. Hij zal voor Het Bronzen Tijdperk overduidelijk lenen van Michelangelo???s Schiavo morente. Dit beeld laat qua betekenis niets te gissen over: de naar binnen gedraaide knie, de linkerhand die in smart op het hoofd ligt, de in berusting geloken ogen en de nadruk op de sterfelijkheid die blijkt uit het gefrunnik van de slaaf aan de wond op zijn borstbeen. Je zou er ook een masochistische interpretatie aan kunnen geven: de gewonde die het verband om zijn borst naar boven heeft geschoven en nu wellustig een vinger in de wond legt ??? maar dat is zogoed als zeker waanzin. Met alle respect, oude meester, dat kan beter.


Lees meer in Shakespeare in America.