Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Kijk mama, ik lees (voor)

Verschenen in: Literatuurdragers
Auteur: Jan Baetens

Ligt de toekomst van de tekst op het scherm? Zullen we literatuur binnenkort alleen nog op digitale dragers tot ons nemen? Zal de roman vervangen worden door de film? Zijn woorden op papier binnenkort een even groot anachronisme als handschrift op perkament? Tien jaar geleden was dit soort vragen nog halfverre toekomstmuziek, vandaag lijkt het wel alsof we hebben leren leven met de aangekondigde dood van bepaalde traditionele vormen van literatuur. Niemand zal tegenspreken dat literatuur nieuwe dragers ontdekt en dat uit die ontmoeting nieuwe soorten teksten ontstaan, nieuwe vormen van schrijven en lezen, nieuwe vormen van relaties binnen het mediaal uitdijende netwerk dat we, misschien tegen beter weten in, nog literatuur noemen. Maar impliceert die verschuiving ook dat oude, zo niet archa??sche vormen definitief verdwijnen?

            Het tegendeel lijkt waar, tenminste als we kijken naar wat sinds enkele tientallen jaren een centrale plaats in het literaire leven heeft ingenomen: het voorlezen van teksten, al of niet door de auteur (maar liefst wel), voor een levend publiek (eventueel opgenomen en dus, hoewel live, voor herhaling vatbaar). Het fenomeen was reeds goed ingeburgerd bij de opkomst van de digitale cultuur, die op dit punt niets anders gedaan heeft dan een bestaande tendens versterken. De verschuiving van lezen (en voor een deel ook kijken) op papier naar lezen ??n kijken op het scherm heeft zeker bijgedragen aan de verminderde verkoop van po??zie in print (over andere genres durf ik me hier niet uitspreken). Net zoals in de muziekwereld, waar het instorten van de verkoop via traditionele dragers ervoor gezorgd heeft dat muzikanten op een andere manier hun inkomsten moeten zien te verwerven, heeft de digitalisering van de tekst er, zeker in het geval van de po??zie, toe geleid dat dichters nog veel meer dan vroeger zelf het contact met hun publiek (ik durf het daarom nog geen lezers noemen in de traditionele zin van het woord) zijn gaan opzoeken ??? en net daardoor ook anders zijn gaan schrijven.

Het vervolg van deze tekst lees je in de papieren versie van DW B 2016 2.