De fotoreeks documenteert verschillende aspecten van de shelter als prototype van een thuis (en dus ook van alle architectuur), zoals de tipi’s uit ALDI-winkelzakjes, een kaartenhuis op het bureau, de oerhut in plakband op (een foto van) een exotisch strand, of een zitplaats in de metro afgebakend met persoonlijke bezittingen van de dakloze. Bij het besef dat deze kampementen geen objets trouvés zijn, maar door Lara Dhondt geïnstalleerde ruimtes, kantelen de formele straight shots plots in fictieve beelden met een psychologische geladenheid: deze registraties van sculpturale ingrepen zijn ensceneringen van primaire emoties zoals angst en claustrofobie, of de behoefte aan veiligheid en een eigen plek. De intieme ruimte betekent voor Lara Dhondt de levensnoodzakelijke (on)mogelijkheid van beschutting (refuge) en verzet (refuse). Deze poëtische ondertoon is geïnspireerd door onder anderen Gaston Bachelards The Poetics of Space en Deleuzes filosofie van het nomadisme.

De speelse benadering, het primitieve aspect en het tijdelijke karakter komen ook terug in A Proxemic Projection, het werk dat Lara Dhondt in situ maakte voor dit nummer van DW B over architectuur, en dat ze in een e-mail beschreef:

       Een vrij conceptmatige, formele uitwerking van een aspect uit de
       omgevingspsychologie van E.T. Hall (afstandsberekening van vier
       interpersoonlijke zones); in de vorm van een hinkelpad (nomadische,
       basic territoriumafbakening) uitgesmeerd over de DW B-katern van
       acht pagina's, graffitigewijs aangebracht op verschillende urbane en
       architecturale dragers.

Van de tijdelijke verblijfplaats die ieder zich eigen maakt verschuift de focus in dit werk naar de afstand die we willen bewaren tussen het zelf en de anderen, het zelf en de wereld. Hinkelend van het kleinste onzichtbare luchtbelletje intieme ruimte dat een mens rondom zich hanteert in zijn sociale contacten (volgens Hall meet dat 0 tot 45 cm) tot de onbegrensde publieke ruimte (vanaf 3,60 m) verkent de figuur die Dhondt niet fotografeert de interpersoonlijke ruimte, of de proxemics. De camerabehandeling getuigt van de lichamelijke proximity (nabijheid) van de fotograaf: de extreme close-ups van zachte looplijnen op ruwe materialen verraden haar fysieke performance en positie. De formele discipline van het repetitieve standpunt sluit elke sentimentaliteit uit, en de strakke geometrie mag dan wel verwijzen naar de minimalistische grids – de vloersculpturen van Carl Andre bijvoorbeeld –, ze weigert de puur vormelijke abstractie. Ook deze tactiele foto’s – op het eerste gezicht textuurstudies van een stalenboek uit de bouw: van gyproc voor de intieme zone (basis voor behang en verf) tot beton voor de publieke ruimte (openbare weg) – blijken bij nader inzien vooral graffitisporen van een avontuurlijk, imaginair traject en van een bij uitstek nomadische denkpiste, gekenmerkt door voortdurende verplaatsing en beweeglijkheid, het belang van de subjectieve en relatieve dimensie van ruimte, en de behoefte aan het markeren van grenzen om die steeds opnieuw te kunnen overschrijden. Hink-stap-sprong. Was het maar kinderspel …

‘Linear’, het coverbeeld van deze DW B, komt uit de reeks Shelters of Refuse die in de solotentoonstelling Espace – de – Résistance van Lara Dhondt te zien zal zijn vanaf september 2008 in Charleville-Mézières, Frankrijk. Eerdere solopresentaties waren Housed Everywhere – Nowhere shut in in de Cypres Galerie Leuven in 2007 en Academy: Learning from Art in het MuHKA Antwerpen in 2006.


Tekst: Inge Henneman (FotoMuseum Provincie Antwerpen)