Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Cells & Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome

Verschenen in: Het lied & De wetten
Els vanden Meersch

Els vanden Meersch kijkt als vanaf een grote afstand, zonder zelf bekeken te worden, vrijwel automatisch: het model van de bewakingscamera. In fotografische series registreert ze de blinde gevels, gesloten rolluiken, doodlopende passages, allerhande controleapparatuur en ‘verboden toegang’-zones van onze alledaagse omgeving. De muren hebben ogen, maar de blik wordt geblokkeerd. De één houdt de ander in het oog, maar er is geen mens te bespeuren. De camera van Vanden Meersch installeert én betrapt een dwingende, onderhuidse paranoia. Ze archiveert en klasseert ook types van interieurs en details van verlaten militaire constructies, straf- of medische instellingen en industriële sites. Plaatsen van machtsuitoefening waarvan de plattegrond een systeem uitzet van controle en disciplinering.

Nauwgezet, droog en laconiek, stelt ze de geslotenheid en het zwijgen van de vertrouwde dingen vast. Hun bevreemdende kilte roept een gevoel van psychische repressie op. Dat neutrale onderkoelde standpunt lijkt een manoeuvre om een heel persoonlijke en fysische omgang met de opgebouwde werkelijkheid en met de herinnering te formaliseren. Een omweg om niet naar het onvoorstelbare te moeten kijken.

Haar beeldrasters leggen de desoriënterende ontregeling bloot van een op hol geslagen systeem, en de absurde patronen waartoe een doorgedreven rationeel en functioneel bouwen kan leiden. De filmische sequens van desolate cellen heeft de allure van een tamelijk surreële echokamer. Een stop-motion slapstick van schamele attributen die voortdurend verschuiven in een leeg decor. Kijkkastjes die ineenklikken als een cijferslot. Door die visuele repetitieve partituur trekt een huivering: het spoor van een vergeten en verdwenen verleden, waarin vreemd genoeg het witte vlak (van de radiator) de rol van protagonist opneemt. Een blinde hoek in de waarneming, die ons telkens weer aanzet én belet te verbeelden wat zich daar in het uitgeslotene heeft afgespeeld. De fotomontage wikkelt een fictieve wandeling af door het niemandsland van psychologische terreur, waarin tenslotte niets gebeurt dan het optrekken en weer vernietigen van muren van angst en machtsmechanismen. Zo gezien functioneren de Cells van Els vanden Meersch veeleer als associatieve ‘(ge)denkbeelden’ van het afwezige en van de herinnering, dan als registraties van het feitelijke.

I
n Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, een project uit 2010, gebruikt ze dezelfde rasterstructuur voor het tonen van 125 vernietigde Koerdische dorpen. Vanaf de burgeroorlog in de jaren 1980 en '90 in Turkije werden naar schatting 3.500 Koerdische dorpen ontruimd en volledig of deels vernietigd. De oorzaak van de ontvolking ligt in de militaire acties van het Turkse leger, de armoede in de streek, en de wraakacties van de PKK tegen pro-Turkse Koerden. Het project Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome bestaat uit het fotograferen van zo mogelijk al deze spookdorpen.


Tekst: Inge Henneman (FotoMuseum Provincie Antwerpen)

  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch - Paranoid obstructions
  • Els vanden Meersch, Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Bacin, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Insilk, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Amrut, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Sikeftan, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Birlik, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Gerabiya, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Kafro, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010
  • Els vanden Meersch, Zegeda, from the series Hoşgeldiniz/Xwesh hatin/Welcome, 2010