LUST
De foto’s die hier voor het eerst worden gepubliceerd, vormen een selectie uit Jochems’ recente project LUST. Wat RUS en LUST gemeen hebben, is ‘de genadige blik van de buitenstaander’ (dixit Dewulf), de gecultiveerde verwondering van de passant die niet begrijpt wat hij observeert, en een beeldregie die het vuile en het verhevene verenigt, het gore en de gratie. Jochems is niet de enige fotograaf die de extremen opzoekt van de menselijke conditie, en mensen ontmoet op plaatsen waar niemand anders komt, wegens te verlaten, of te privaat. Maar zijn beelden vertellen wél – en dat getuigt van visie – over het zoeken naar een ander standpunt dan dat van de voyeur van een exotische of ‘po(o)rnografische’ werkelijkheid. Bijvoorbeeeld in de keuze voor het pluriforme, panoramische kader (RUS), en het ‘versluieren’ van de kleurtoon van de foto’s (LUST).
‘Neem en eet, dit is mijn lichaam’. Kijk naar mij. Zo intiem kan een professionele fotograaf nooit naderen. Goede (naakt)foto’s hebben volgens Diane Arbus dat ‘something subtle and quite disturbing’. Als deze beeldkatern het zenuwstelsel treft is dat niet zozeer door de vonk die de wellust moet ontsteken, maar door het weerbarstige en persoonlijke van deze zelfvertoningen, waarvan wij op een ambigue manier deelgenoot worden. Volgens John Berger gaat dat spel van kijken en bekeken worden zo: ‘Men look at women. Women look at themselves being looked at by men.’ En toch blijf ik haken aan een vrouwelijke blik, die terugkijkt. Of verbeeld ik me overgave, onschuld, extase, waar machomannen een hysterisch lichaam zien gereduceerd tot instrument van hun fantasmen?
Gert Jochems bespeelt hier – subtiel en verontrustend – het register tussen ‘eerlijke’ amateurporno, portret en het poëtisch abstraheren van gevonden foto’s. Hij weet de blik te vertragen, van prikkelende sensatie tot visuele sensualiteit. Pure Kijklust.
Begeerte is een kwestie van de juiste afstand. Goede fotografie ook.
Tekst: Inge Henneman (FotoMuseum Provincie Antwerpen)