Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Twee beeldverhalen. Een verkenning van het medium

Auteur: Sven Vitse


Beeldverhalen ??? niet meteen mijn specialiteit. Toch lag het in de lijn der verwachting dat ik me vroeg of laat over het genre zou buigen: mijn toenemende belangstelling voor intermedialiteit en mediumspecificiteit schoof ze voorzichtig in mijn blikveld. Hoog tijd om het beeldverhaal te verkennen dus. Dat doe ik aan de hand van twee Britse klassiekers, twee boeken die niet m????r van elkaar konden verschillen: het grauwe misdaadverhaal From Hell (1999) van scenarist Alan Moore en tekenaar Eddie Campbell, en de vrolijke encyclopedische collage Alice in Sunderland (2007) van de hand van Bryan Talbot. Zonder vooroordelen ga ik aan de slag met beide ambitieuze boeken, in de hoop iets op te steken over de mogelijkheden van het medium (of moet ik veeleer van mixed media spreken?). En die mogelijkheden, zo blijkt, zijn niet gering.

       Hoe verschillend ze wat betreft beeldtaal en narratieve structuur ook zijn, beide boeken vallen op door hun grote (hang naar) eruditie. Moore duikt in From Hell in de geschiedenis en de mythe van Jack the Ripper en voegt aan zijn beeldverhaal een stevig appendix toe waarin hij zijn versie van de feiten omstandig motiveert. Dat hij daarbij ook aangeeft welke verhaalelementen op vermoedens, dubieuze bronnen of zijn eigen fantasie berusten, cre??ert een indruk van geloofwaardigheid, alsof dit boek een ernstige fictionele reconstructie van historische feiten beoogt. In Alice in Sunderland is de schier eindeloze opsomming van historische figuren en gebeurtenissen die iets te maken hebben met hetzij Sunderland, hetzij Alice in Wonderland op den duur nog moeilijk serieus te nemen. Toch voegt ook Talbot een lijst met bronnen toe en laat hij bovendien zijn vertellende personage opmerken: ???I double and triple checked most of the stories. As far as I know, they???re all true.???
       Wat beide boeken ook gemeen hebben, is hun sociale engagement. From Hell situeert Jack the Ripper in een realistisch Londen aan het einde van de negentiende eeuw en paart zijn complottheorie aan een sterk besef van klassenverschillen en sociale ellende. Het is moeilijk om het boek niet ????k als een kritiek op de Britse standenmaatschappij te lezen. Talbot besluit zijn ironische en eclectische bravourestukje zowaar met een felle aanklacht tegen xenofobie en extreem rechts, en tegen de media die het populisme in de hand werken. Zijn hele boek blijkt naderhand een verhaal over (etnische en andersoortige) onzuiverheid te zijn geweest ??? al komt de politieke boodschap op ironiserende velletjes van een blocnote terecht.
       Voorts konden beide boeken, zoals ik al zei, niet meer verschillend zijn. In wat volgt, noteer ik wat me bij de lectuur van deze beeldverhalen zoal opviel.


Lees meer in Zzzzzzz, de laatste graphic novel.