A
Woody Allen is een van mijn favoriete regisseurs. Manhattan en Deconstructing Harry vind ik heerlijk ontspannende films. Ik laat me altijd opnieuw verleiden door de manier waarop Allen zichzelf als onverbeterlijke neuroot portretteert en ensceneert, en door de buitengewone vrouwen die hij altijd opnieuw weet te strikken: de immer aan zichzelf twijfelende Diane Keaton in Manhattan, de bedeesde Mia Farrow in The Purple Rose of Cairo, de begeerlijke Scarlett Johansson in Match Point, de hysterisch-getormenteerde Pen??lope Cruz in Vicky Cristina Barcelona. En dan zijn onovertroffen oneliners: ???Not only is there no God, but try getting a plumber on weekends.??? Of: ???I can???t listen to that much Wagner. I start getting the urge to conquer Poland.???

(Of: Edward Albees Who???s Afraid of Virginia Woolf? in de filmversie met Richard Burton en Elizabeth Taylor.)


B
Is er een beruchter vliegtuig dan de B-29? De niet-aflatende vluchten boven Vietnam en Cambodja werden voorafgegaan door de rampzalige vluchten van Enola Gay en Bockscar, die Little Boy en Fat Man dropten boven Hiroshima en Nagasaki. Laten we niet vergeten dat de VS het enige land is dat tot twee keer toe de atoombom heeft ingezet. Harry Truman was president.

(Of: Bretton Woods.)


C
Chicago is een van mijn favoriete steden. Mooier, aantrekkelijker dan New York, met de prachtige North Lake Shore Drive en Michigan Avenue, met de Wrigley Building, de Sears Tower, het Institute of Technology van Mies van der Rohe, het John Hancock Center en het paviljoen van Frank Gehry in Millennium Park. En in het zuiden van Chicago, in de wijk waar de University of Chicago ligt, het Robie House in prairiestijl van Frank Lloyd Wright. Vanaf het strand aan het meer naar de skyline kijken is een onbeschrijflijke ervaring. Hoe het horizontale en het verticale elkaar ontmoeten, stad en meer, steen en water. En de kleine theaters, en de muziekcaf??s, en de diverse wijken met uitstekende restaurants. In mei 1983 heb ik in Chicago mijn eerste lezing ooit gegeven: aan DePaul University over de metafoor bij Heidegger en Lacan.

(Of: Cassius Clay.)


D
Dallas en Dynasty: maakten deel uit van de eerste generatie soaps die in de jaren 1970 de wereld veroverde. En de aanvankelijke discussie over alles wat van ginds komt: zal het aanslaan in Europa? Dezelfde vraag met betrekking tot McDonald???s, de rookvrije ruimtes, publieke schietpartijen, reality-tv ??? Steevast luidt de eerste reactie: wij in Europa, wij zijn beschaafd, wij doen daar niet aan mee, wij hebben een eetcultuur enzovoort. En steevast zwichten we voor dat gebrek aan beschaving. Wat we zelf doen, doen we beter: Thuis en Familie, Quick, Big Brother, Temptation Island ???

(Of: Donald Duck.)


E
Economische crisis: 1.600 miljard dollar bedraagt de schuld van 2009. De totale schuld bedraagt meer dan 3.000 miljard dollar. Als een biljet van 1 dollar de dikte heeft van een tiende van een millimeter, dan spreken we over een toren van 300.000 kilometer, precies de afstand van de aarde naar de maan. Ondanks deze duizelingwekkende cijfers blijven wij de VS toch beschouwen als het machtigste land ter wereld.

(Of: Elvis.)


F
The four-letter word that conquered the world. Gretig in de mond genomen door de zogenaamd mondige jeugd van tegenwoordig. Misschien moeten we eens nagaan welke talen erin slagen in de woordenschat van een vreemde taal binnen te dringen: het Duits met ???Sturm und Drang???, het Arabisch met ???jihad???, het Hebreeuws met ???shoah???, het Nederlands met ???apartheid???.

(Of: Bobby Fischer.)


G
Van 1981 tot 1983 studeerde ik filosofie aan Georgetown University in Washington, DC. Ik woonde met mijn toenmalige vrouw in Arlington, Virginia, in North Piedmont Street. Ik ben er heel gelukkig geweest. De Washington Mall met de musea, met het Witte Huis en het Capitool, met het Lincoln en Jefferson Memorial en het Washington Monument is een heel inspirerende plaats. Georgetown is een erg Europees aandoende wijk met caf??s, restaurants, antiekwinkeltjes en boekhandels; aan de universiteit, gerund door jezu??eten, heb ik volop genoten van het Angelsaksische studiesysteem: de seminaries met een beperkt aantal studenten, de lees- en schrijfopdrachten.

(Of: Al Gore.)


H
Hannah Arendt heeft mijn kijk op (de geschiedenis van) de VS enorm be??nvloed, vooral haar werk On Revolution, waarin ze betoogt dat de veelgeprezen Franse Revolutie eigenlijk mislukt is en dat de enige echt gelukte revolutie zich voltrokken heeft bij de onafhankelijkheid van de VS. De Amerikaanse Revolutie is geslaagd omdat ze een neerslag gevonden heeft in de Amerikaanse constitutie; de Franse Revolutie heeft zich verslikt in het sociale vraagstuk en begrijpt de volkssoevereiniteit als de uitdrukking van een algemene wil. De Franse Revolutie is uitgemond in terreur, omdat ze wilde inspelen op de altijd wisselende wil van het volk en geen antwoord vond op de door honger en armoede gedreven massabeweging. Arendts grote bewondering voor de Founding Fathers vind ik terug in de speeches van Barack Obama.

(Of: Hash & heroin.)


I
???Call me Ishmael???: de openingszin van Moby Dick, die een aandoenlijke hulde krijgt in het wonderlijke verhaal Matilda van Roald Dahl. Maar the all American novel bevat wel meer verbluffende passages. Gevraagd naar de reden waarom hij op walvisvaart vertrekt, verwijst Ishmael naar de schikgodinnen, die voor hem een heel bijzonder programma hebben uitgestippeld.

                                 I take it that this part of the bill must have run something like this:
                                      ???Grand Contested Election for the Presidency of the United States.
                                                                       ???WHALING VOYAGE BY ONE ISHMAEL.
                                                                        ???BLOODY BATTLE IN AFFGHANISTAN.???

Dat een bloedige strijd in Afghanistan ooit de inzet zou vormen van het Amerikaanse presidentschap, kan alleen aan de vrijheidsminnende geest van Herman Melville ontspruiten. Zoals de diepzinnige verhalen over Billy Budd, Sailor en Bartleby, the Scrivener. (Hier mag de uitspraak van ??i??ek niet ontbreken: ???Wat in Europa het dichtst in de buurt van Afghanistan komt, is zoiets als Belgi?? ??????)

(Of: IMF.)


J
Jazz: Miles Davis, John Coltrane, Charlie Parker, Dave Brubeck, Thelonious Monk. Ik hou van de energieke jazz, maar misschien nog het meest van de luie, lijzige, feminiene stem van Chet Baker in licht weemoedige liedjes als ???My Funny Valentine??? en ???I Fall In Love Too Easily???.

(Of: Thomas Jefferson.)


K
Katrina: is er een huiveringwekkender symbool van menselijke nalatigheid? De verschrikkelijkste wervelstorm uit de geschiedenis van de Cara??ben raast door een stad die jarenlang verzuimd heeft zich op de extreme gevolgen van de klimaatverandering voor te bereiden. Mensen als overbodig afval behandelen is een kenmerk van totalitaire regimes. Dat deze wervelstorm toevallig de naam ???Katrina??? toegewezen kreeg, zet het sarcasme van deze noodlottige gebeurtenis nog extra in de verf. Katharina betekent de zuivere, maar er is niets zuivers aan dit onheil. En een katharsis?

(Of: Ku Klux Klan.)


L
Weinig spreekt meer tot mijn verbeelding dan de expeditietocht van Lewis en Clark: in 1804 vertrokken ze vanuit Saint Louis westwaarts. Ze voeren de Mississippi en de Missouri af, overwinterden in de barre vlakten van wat nu North Dakota heet, en zochten een doorgang naar de Stille Oceaan. Ze waren waarschijnlijk de eerste blanken in dit gebied. De noordelijke doorgang, de zogenaamde Oregon Trail, is de meest doenbare; in het zuiden moet je eerst door de sneeuw van de Rocky Mountains en dan door de woestijn van Nevada. In Saint Louis bevindt zich onder de Arch een fantastisch museum gewijd aan de ontdekking en verovering van het westen.

(Of: Abraham Lincoln.)


M
Mohicans: alleen de naam rest nog. En de roman van James Fenimore Cooper, en de film met Daniel Day-Lewis. De uitroeiing van de Native Americans is misschien de grootste schanddaad uit de wanhopig treurige geschiedenis van de menselijke soort. We hebben nauwelijks een naam voor die mensen, tenzij het abusieve ???indianen??? of het beschamende ???roodhuiden???. Tientallen miljoenen zijn gestorven na de invasie van de blanken. We hebben ook geen naam voor die gruwel. Apache, Blackfeet, Cherokee, Cheyenne, Comanche, Creek, Crow, Delaware, Hopi, Huron, Lakota, Natchez, Navajo, Pawnee, Shoshone:

       ???Verbracht ins
       Gel??nde
       mit der untr??glichen Spur:
       Gras, auseinandergeschrieben.???
       Paul Celan, ???Engf??hrung???

(Of: Michael Moore.)


N
Nine Eleven. Elke datum bergt as. Elf september gedenkt niet alleen de aanslag op de Twin Towers in New York en op het Pentagon in Washington, maar ook de geboorte van Theodor W. Adorno, die de as van de Holocaust in zijn naam droeg, en de moord op Salvador Allende. We dienen ons met Derrida af te vragen of Nine Eleven het begin is of het einde van een tijdperk. Misschien sluit de aanslag door Al Qaeda het tijdperk van de traditionele oorlogsvoering af en zullen we later met weemoed terugdenken aan de tijd toen men nog bommen gooide, en nog niet met biochemische wapens streed of virussen losliet op computers. Arendt zou ons eraan herinneren dat het onvoorwaardelijke medeleven met de slachtoffers van de aanslagen politiek geen enkele betekenis heeft; in politiek kunnen we niet om de bekentenis heen dat niet alleen de daders een verpletterende verantwoordelijkheid dragen.

(Of: Neverland.)


O
Samen met velen in de wereld applaudisseerde ik, samen met west en oost, noord en zuid juichte ik toen hij als eerste zwarte verkozen werd tot 44e president van de Verenigde Staten van Amerika: Barack Hussein Obama. Velen werden bekoord door zijn stralende glimlach, zijn fonkelende ogen, zijn rijzige gestalte; velen vatten sympathie op voor zijn schattige dochters en zijn elegante vrouw; velen werden overtuigd door zijn pakkende retoriek, door zijn opwindende boodschap van geloof en hoop: Yes We Can; velen werden begeesterd door de waardigheid van zijn optreden ??? een van de hoogste ambten ter wereld werd niet langer beklad door de strapatsen van een onbenullige prolurk en een kliek gewetenloze charlatans, maar was opnieuw in handen van een heer. De beschaving had eindelijk gezegevierd op de onverschillige wreedheid van het banale.

(Of: Old Shatterhand.)


P
Pentagon: de eindeloze reeks leugens die het Pentagon verspreid heeft tijdens de Koude Oorlog, tijdens de oorlog in Vietnam, bij de Golfoorlog, bij de invasie van Irak en bij de jacht op Osama bin Laden verwoesten de Amerikaanse democratie.

(Of: Michelle Pfeiffer.)


Q
???Queequeg was a native of Kokovoko, an island far away to the West and South. It is not down on any map; true places never are.???

(Of: Quakers.)


R
De Amerikaanse literatuur heeft de afgelopen 150 jaar sublieme romans voortgebracht. Moby Dick van Herman Melville, The Sound and the Fury van William Faulkner, The Recognitions van William Gaddis, Catch-22 van Joseph Heller, V van Thomas Pynchon, Slaughterhouse-Five van Kurt Vonnegut, Three Farmers on Their Way to a Dance van Richard Powers nodigen mij uit tot lezen en herlezen. En ik wil hier nog aan toevoegen: de onvergetelijke gedichten van Wallace Stevens, T.S. Eliot en W.H. Auden.

(Of: Richard Rorty.)


S
The Simpsons: een zeer vermakelijke satire op de American way of life. De naam alleen al: Homer! Maar ik val ook voor het lichte amusement van Friends, Seinfeld, Mad About You. En voor de politieserie The Wire.

(Of: Schurkenstaten/Rogue states.)


T
Terror, war on terror. Zoals zijn illustere voorganger gebruikt Obama deze uitdrukking en hij beroept zich daarbij op het internationale recht. Maar binnen het internationale recht is oorlog een conflict tussen soevereine staten. De war on terror is een conceptuele miskleun. En een politieke misdaad. Laten we recht doen aan de onvolprezen criticus van de Amerikaanse oorlogsmachine: Noam Chomsky in Hegemony or Survival en Failed States.

(Of: Donald Trump.)


U
Uncle Tom: de roman als wapen. Te weinig staat men stil bij de niet te onderschatten rol die het christendom gespeeld heeft in de bevrijding van de slaven. Wie gelooft nog dat het christendom ook vrijheid kan vertegenwoordigen?

(Of: Uncle Sam.)


V
Niemand kent de curieuze semantische geschiedenis van deze twee opgestoken vingers, waarmee Winston Churchill zijn sigaar vasthield. Hoe het teken van ???Victory??? en ???Peace??? samenviel met het teken dat kinderen gebruiken om hun spel te onderbreken (???tis tweekes, het telt nie???), hoe de vredeswens make love not war een uitsluitend seksuele betekenis kreeg en hoe de wens een verwensing werd: ???loop naar de hel, klerelijer!???

(Of: Amerigo Vespucci.)


W
???We were all wounded at Wounded Knee, in the name of American destiny??? ??? vrij naar Redbone. Een kleine tweehonderd Native Americans sneuvelden in wat een van de laatste conflicten met de Amerikaanse cavalerie zou worden. Wounded Knee ligt in de uitgestrekte prairie op de grens van South Dakota en Nebraska in het gebied van de Sioux of D/Lakota. Het is een van de meest troosteloze plaatsen die ik ooit bezocht heb. Ik dacht er aan de woorden van Chief Seattle, later verwerkt tot een gedicht door Rutger Kopland:

       Gij vraagt van mijn volk de plek waar het leeft
       maar Gij vraagt om iets wat mijn volk niet bezit, zoals
       het leven de mens niet bezit en de mens niet het leven
       ik zal met mijn volk vergaderen over onze woorden tot U
       voordat Gij komt om mijn volk te doden
       en deze plek te verwoesten
       ik begrijp het niet
       maar onze woorden zullen blijven als de sterren.

(Of: Woodstock.)


X
Malcolm X had a dream, just like Martin Luther King. X is de naam die Malcolm Little aannam: hij verwees daarbij naar het verleden van de zwarte slavernij. Afro-Amerikanen kregen de familienaam van hun eigenaar. Ze verloren hun naam en hun identiteit.

(Of: Xerox.)


Y
Yellowstone Park is het grootste nationale park met een oppervlakte gelijk aan ????n derde van Belgi??. Ik hou van de overweldigende natuur in de VS, ik word met ontzag vervuld door de weergaloze schoonheid van de landschappen: de bossen en meren in Maine, de Appalachian Mountains in Virginia en Tennessee, de moerassen in Mississippi en Louisiana, de woestijn in Arizona, de Rocky Mountains, de uitgestrektheid van Montana, Zion National Park en Bryce Canyon in Utah, de sequoia???s in Yosemite, de Grand Canyon ???

(Of: Yankee.)


Z
Het zionisme van vele Amerikaanse joden is misschien wel het grootste struikelblok op weg naar een duurzame vrede in het Midden-Oosten.

(Of: Zorro.)