Mijn eerste keer
Met drie vrienden op vakantie in Lissabon. Het was een heksentoer geweest mijn moeder te overtuigen dat ik het wel zou overleven. Na meer dan een week alles ???gezellig samen??? te hebben gedaan, was ik het strand, de past??is de nata en de schattige trammetjes kotsbeu. Dus toen de anderen op een ochtend aangaven ???even een dagje lekker te shoppen??? in een poenerig winkelcentrum in een duffe buitenwijk, meldde ik ???net vandaag even wat musea te willen gaan doen???. Dat moest ik dan maar vooral doen, meesmuilden ze, als ik dat liever wilde dan verdieping na verdieping sterk op elkaar lijkende damesmodezaken in en uit te gaan en een lekkere hamburger bij McDonald???s te smikkelen. Omdat je onder vrienden de sfeer drie dagen kan bevriezen door iets alleen te willen doen, zei ik snel dat ze ook mee konden gaan. Ze waren van het woord ???musea??? al wat pips geworden, dus sloegen ze mijn voorstel liever af, zoals ik had gehoopt. Daar nog een elitaire opmerking bovenop en ik had permissie om op te hoepelen naar die stoffige rommel.

Ik betrad een ruime foyer met marmeren vloer, leren fauteuils en kolossale designasbakken. Grote spiegelende ramen sloten de wereld ??? waar kunsthaters en ander plebs rondlopen ??? stijlvol buiten. Mooi uitzicht op de smaakvol ontworpen tuin. Er hing een herdenkingsplaat voor de naamgever van het museum, een Armeen die een schandalig fortuin bij elkaar geklauwd had door iets schimmigs met olie in het Midden-Oosten te doen. Als mensen van gekkigheid niet meer weten wat ze met hun geld moeten, gaan ze in een vliegtuigje rond de wereld zweven, de nare filantroop uithangen of kunst verzamelen. Als ze overlijden, komt er een stichting die zich nog honderd jaar bezighoudt met het bevorderen van zweefgedrag in het algemeen, onderwijs in een land waar na elke staatsgreep de scholen uitgemoord worden, of het opzetten van een museum. Vooral dat laatste is buitengewoon hinderlijk, omdat het resulteert in een diaspora van middelmatige tot volstrekt oninteressante kunstcollecties die je toch een keer gezien moet hebben om zelf te constateren dat ze drie mooie werken hebben die eigenlijk in een grotemensenmuseum thuishoren, en verder een hoop twee-voor-de-prijs-van-eenschilderijen, vroege voorstudies en ronduit schabouwelijke troep.
       Het open vizier waarmee je een museum tegemoet hoort te treden was dit niet, maar dat was de schuld van het museum ??? had het maar niet van een stinkend rijke benzineboer moeten zijn. Ik ging naar binnen, op zoek naar de twee, drie ontdekkinkjes en bereid de rest straal te negeren.
       Eerste observatie: die vent verzamelde alles, van antieke objecten via middeleeuwse wandtapijten tot moderne kunst. Een karakterzwakte.
       Tweede observatie: die vent wist zich in te houden. De collectie was overzichtelijk.
       Derde observatie: die vent was echt heel erg rijk. Er waren geen koopjes te bekennen.
       Dus: niet drie zalen scherven van Chinees porselein, maar een vitrine met vijf intacte vazen uit een of andere dynastie. Drie oosterse tapijten, meer niet, maar wel de grootste en mooiste die ik ooit gezien had. Geen zijvleugel met Hollandse groten, Vlaamse primitieven en beademingsapparatuur halverwege, maar ????n Rembrandt, ????n Bouts, ????n Rubens en ????n Van der Weyden. Door de beperking zie je de meesters. Voorts enkele impressionisten wier namen meestal met een M beginnen en nog wat met zorg geselecteerde decorativa. Ik bleef lang stilstaan bij de beelden van Rodin: de buitengewoon bleke marmeren schijn op de huid, de zinnelijke blikken en de spanning van de spieren. Een man liet zijn hand nonchalant op de heup van een vrouw rusten, terwijl zij haar hand hebberig om zijn nek had geslagen, warm kussend. Uit zijn spierballen en haar trotse borsten sprak hitsige overgave, maar de beeldhouwer had zich daardoor niet laten meeslepen en het hele verhaal met beheersing en precisie uitgevoerd. Of het beeld van een man in monnikspij, die de sleutels van de stad Calais in zijn stevige knuisten hield en daar zeer onverzettelijk bij keek.
       Ik werd een beetje misselijk. Een lichte kokhalsneiging die je eigenlijk moet negeren. Toch blijf je eraan denken en daardoor wordt het steeds erger. Ik liet de bordjes Sa??da mijn route bepalen. Op naar de metro.


Lees meer in Terra recognita.