Op deze pagina's is het archief van DW B terug te vinden. Voor de actuele website ga naar: http://www.dwb.be

Joy I: Het stenen kind & Het goede leven

Verschenen in: Belladonna
Auteur: Patrick Bassant



???Ja, da???s dus mijn vakantie weer. Je bent al twee weken chagrijnig!???
       ???Dat ben ik altijd. Er is niet veel waar ik om moet lachen, en dat verandert niet in dit kloteland.???
       ???Waarom moesten we dan zo nodig hiernaartoe????
       ???Alsof het iets uitmaakt. J??j wilde zo nodig op vakantie.???
       ???Ik dacht dat je ???t leuk zou vinden.???
       ???Ik vind het ook leuk. Alleen niet zo leuk dat ik moet lachen.???

Lachen is ook tamelijk ongepast voor Bia en Rick. Eigenlijk heten ze Bianca en Richard, maar dat vinden ze niet passen bij hun nieuwe ???Pretty Hate Machine???-T-shirt. Bovendien zouden ze hun versleten soldatenkisten verloochenen door als giechelende pubers over straat te klossen. Lachen is voor mensen met een Opel Kadett. Lachen is voor schuldigen en ontkenners. Maar niet voor hen die beseffen dat het definitieve verderf heeft ingezet, niet voor Bia en Rick. Ze zien om zich heen dat de meeste leeftijdsgenoten zich daar geen reet van aantrekken en het liefst in dezelfde val als hun ouders trappen: kortstondig de hippie uithangen en de rest van hun leven poen scheppen.
       Maar dat je al je vrije tijd besteedt aan het draaien van zwartgallige platen en het bedenken van strategie??n om je tegen de wereld af te zetten, wil nog niet zeggen dat je niet soms flink aan vakantie toe kan zijn. Wat doe je dan? Kamperen is geen optie ??? het platteland is voor koeien en natuur is te groen. Vette padden met een barbecue voor een caravan, burgerlullen die met een pleerol over de camping lopen of badmintonnende kinderen binnen gehoorsafstand: dat nooit. Ook erg hip tegenwoordig: de hele wereld rondreizen met vuil ondergoed op je rug.
       Backpackers. Wat een volk. Rijke, westerse kinderen die vertederd raken door sloppenwijken en snotterende bedelaars, die bij de aanblik van de eerste kale monnik in jurk besluiten de rest van hun leven veganistische kruidenthee te drinken uit ontzag voor de Omvattende Wasabi, die naakt op de tonen van een klankschaalvirtuoos door de wierookdampen dartelen en met respect voor het leven elkanders luizen toespreken. En daarnaast hun imago koesterend: basisrespect voor het meezeulen van een loodzwaar instrument dat het geluid van een ruftende jak nabootst. Bonuspunten voor elk belachelijk land waar je bent geweest, een extra leven voor elke maand doorgebracht in een ingesneeuwd pauperdorp. In geval van twijfel wint de backpacker met de meeste klitten in het haar, met de coolste manier om op een cactus te zitten en/of de door het roken van kamelenstront veroorzaakte wazigste blik in het nirwana.
       ???Wat is oranje en kleurt leuk bij hippies???? vraagt Rick als ze een backpacker zien.
       ???Vuur!???
       Daarom besloten ze niet naar die walgelijke uithoeken van de wereld te gaan. En al hun vrienden gingen al naar Berlijn. Tering, daar gebeurde zoveel! Er waren tegenwoordig zelfs industrial noise-combo???s die na hun optreden provocerend gewoon g????n viaduct opbliezen. En die Muur, die is zogenaamd ontzettend no future! Alles naar de kloten und tanz zum Tod. Lemmingen, dat zijn het.
       Maar Oslo bleek ook geen beste keuze te zijn geweest. Ze hadden hier veel bekijks en er scheen weinig zon, maar er was geen klap te doen en het eten was vreselijk. Ze hadden verwacht dat er in zo???n saaie stad wel een interessante undergroundscene zou zijn, maar vooralsnog leken zij de enige nachtvlinders. Na acht dagen ondersteboven aan het plafond van het hostel te hebben gehangen, gaat zelfs de meest fanatieke nihilist met lood in de kisten naar een museum. Pure verveling.

En zo kwamen ze in het Vigelandpark terecht. Ze hielden het tien minuten vol, dat kijken naar beelden. Alleen de stampvoetende kleuter was wel aardig, de rest vonden ze tergende kitsch. Om nog wat leven in de tent te brengen, neukten ze eens flink op een van de beelden. Ze hoorden verschrikte gilletjes, maar meer nog het geklik van camera???s. Stiekeme mannetjes die dit zelf nooit zouden durven.
       Een buiging leek Rick wat overdreven, dus veegde hij met een groots gebaar zijn lul aan Bia???s jurk af.

???

Het is natuurlijk niet makkelijk om er als jong stel achter te komen dat je van seks gelazer kunt krijgen, maar voor overtuigde jaren 1980-pessimisten is het helemaal een ramp. In plaats van je modieus bezig te houden met zelfmoordfantasie??n en de ondergang in het algemeen, onder het nadrukkelijk n??et als genot ervaren van drugs en pijnlijke muziek, dien je je opeens druk te maken om de ontkenning van het gerieflijke Fuck the Future-adagium. Een kind, jouw kind, dat geboren gaat worden tussen de lekkende vaten radioactief afval en vermorzeld zal worden door ronddarrende tanks.
       Het kind voelde zich duidelijk niet welkom. Bia trachtte het te vergiftigen door drugs te snuiven, spuiten, slikken of rectaal in te brengen. ???t Kind meende vader zelfs te horen bidden of het niet gewoon kon verstenen in de baarmoeder. Het kreeg een keiharde kop om zich te beschermen tegen moeders gewoonte van trappen te lazeren. Die kop zou ook de wraak tijdens de bevalling worden, in de weeromstuitligging. Daar zou ???t later nog veel plezier aan beleven, aangezien opa de hele treurigheid zou filmen en monteren tot een eersteklas slasherfilm. ???Leuk voor later???, zou hij tot afgrijzen van Bia nog zeggen.

Het kind trok zich na de geboorte niets aan van de koele ontvangst. Ze werd Joy genoemd en kroop ongestoord door haar eigen wereldje. Dat bestond er in het vroege begin vooral uit dat veel vreemde mensen haar uit haar wiegje tilden en ???Laat me eens naar je kijken dan???, of ???Oooh wat is ze mooi, ja, ja guttegut??? pruttelden. ???Laat naar jezelf kijken, griezel???, dacht Joy als ze dat had kunnen denken. Vrij snel hadden de vreemde mensen genoeg van het doen alsof ze baby???s werkelijk interessant vonden, legden Joy terug en gingen bier drinken.
       Zodra Joy kon kruipen, wist ze haar wereld aanmerkelijk te vergroten. In een straf tempo schuifelde ze door het huis, dat met twee kamers en een keukentje voor grote mensen niet veel voorstelde. Joy had er een dagtaak aan. Helemaal toen ze in de slaapkamer een vriendinnetje aantrof. Ze begon te kraaien en ging in galop op haar af. Toen ze te dichtbij kwam, stootten hun kopjes tegen elkaar. Verschrikt keek Joy op en zag het meisje over haar hoofd wrijven. Joy strekte haar handje uit en probeerde de vingers van het meisje te grijpen, maar ze miste steeds. Even keek het meisje heel sip, toen barstten zij en Joy tegelijk in lachen uit. Joy had er een soulmate bij, met hetzelfde gevoel voor humor en een even hard hoofd.
       Als Joy de grote mensen niet zover kon krijgen haar aandacht te geven, klom ze op de stapel langspeelplaten in de kamer en drukte op wat knoppen van de zwarte kast waaraan iedereen in huis regelmatig zat te frunniken. Soms werd het dan stil in huis en soms viel ze achterover van het lawaai. Als haar ouders vrolijk waren, riepen ze iets als ???Kijk, ze vindt het mooi!??? Vaak werd ze opgepakt, uitgescholden en in de slaapkamer gelegd. Gierend van het lachen vertelde ze haar vriendin dan over haar grap. Het meisje vertelde zelf nooit een mooi verhaal, maar dat kon Joy wel begrijpen, want ze kwam nooit de slaapkamer uit. Dan maak je ook niks mee, dat is logisch.

Op haar zesde verjaardag mocht Joy als verrassing mee met papa???s bleke vrienden. Oom Peter bracht haar naar zijn auto, die gevuld was met veel spullen, waarvan Joy alleen een gitaar herkende, en nog twee mannen. Joy wist niet zeker of ze die mannen wel eens had gezien, maar ze hadden zwarte kleren aan, dus het waren vast vrienden van papa en mama. Voor haar verjaardag had Peter bedacht dat ze haar eerste rol in een film mocht spelen. En hij legde uitgebreid uit wat dat betekende. Joy moest doen alsof en Peter zou dan zorgen dat ze later zoveel als ze wilde kon kijken naar zichzelf en hoe goed ze kon doen alsof, of zoiets. ???Maar ik heb al een spiegel???, wierp Joy tegen. ???Nee, dit is anders. Je zal het zien, we gaan er een heel speciale dag van maken. Dropje????
       De auto stopte ergens in de duinen en Peter en zijn vrienden laadden de tassen, koffers en de gitaar uit de auto. Joy keek om zich heen; dit had ze nooit gezien. Ze zag nergens huizen, geen fietsen en nul andere mensen. Wel veel bergen zand en her en der wat groen. Verbaasd liep ze achter de drie mannen aan. Waar was ze nu beland? Peter gaf haar nog een dropje en vertelde wat ze gingen doen. ???Op deze plek???, wees hij, ???zetten we de camera. Dat ding onthoudt wat jij allemaal doet en laat dat aan andere mensen zien. De camera kijkt naar voren, dus als jij straks door het zand daar loopt, kunnen we alles opnemen. Begrijp je dat???? ???Ja hoor???, jokte Joy. ???Mooi zo, wat ben je toch slim. Kleed je maar uit.???

Zo slim was ze toch niet, want dit begreep ze niet. Ze keek naar Peter om te zien of hij een grapje maakte. Daar leek het niet echt op. ???Wat is er? Ben je bang???? Nee, bang was ze niet. Ze vond het alleen een beetje gek. ???Maar het is hartstikke koud???, mummelde ze terwijl ze Peter strak bleef aankijken. Die schoot in de lach. ???Rustig maar, daar heb ik iets op bedacht.??? Joy kleedde zich pruilend uit en trok de zwarte onderbroek aan die Peter haar gaf. Daarna smeerde hij haar in met een zalfje dat een heerlijk warme gloed gaf. Ze had het gelijk niet koud meer. Toen maakte hij haar ogen wat zwarter en hield haar een spiegel voor. Joy zag een meisje met kippenvel, spookogen en een glimmende onderbroek.
       ???En nu gaan we doen alsof. Kom, dit is leuk.??? Joy zag dat verderop een van Peters vrienden met een lange zwarte jurk en de gitaar klaarstond. ???Nu gaan we steeds iets anders spelen. Je moet dan eerst naar hem rennen, en als je er bijna bent, je omdraaien en teruglopen naar de camera. Je mag dan niet naar mij kijken, maar alleen naar dit rode lichtje. Kun je dat???? Joy dacht van wel. ???Daarna trakteer ik op een warme chocomel met slagroom bij de zee.??? ???Bij de wat????
       Joy rende naar de gitarist, draaide zich om en liep heel boos weer terug. Toen was ze heel blij, huppelde zelfs een beetje. Daarna liep ze verdrietig terug, met haar schouders naar beneden hangend. Elke keer zei Peter dat ze het geweldig deed, dat ze een rasactrice was. Geen idee wat dat was, maar het had misschien iets met de zee te maken. Joy bleef rennen, verbaasd, misselijk of dorstig. Wat Peter ook vroeg. Tot ze niet meer kon. Ze smeekte Peter te mogen stoppen, ze vond het heel stom en wilde haar warme kleren weer aan. ???Nog ????n keertje, en dan alsof je heel moe bent. Daarna stoppen we, beloofd!??? Joy strompelde weer naar de gitaarman, draaide zich om en sjokte terug. Opeens struikelde ze en viel in het zand. Ze begon te huilen en probeerde het zand van zich af te vegen, maar dat bleef plakken door de zalf op haar huid. Peter gebaarde dat ze zijn kant op moest komen. Ze veegde de zandkorrels en de tranen uit haar ogen en hompelde uitgeput de laatste meters terug.
       Peter legde zijn jas over haar bibberende schoudertjes en gaf haar een dikke kus. ???Jeetje, je bent nog veel mooier dan ik altijd al dacht. Oom Peter is echt heel trots op je, Joy. Kom, we gaan vlug pannenkoeken eten met zoveel chocolademelk als je op kunt!???

???

Ze mocht vanavond lang opblijven, want er was een feestje. Papa en mama namen haar achter op de fiets mee naar een muf ruikend pand waar een groepje mensen met haar in felle kleuren voor de deur bier uit blik zat te drinken, met tussen zich in herdershonden die de boel in de gaten hielden, klaar om aan te vallen als ze een uniform roken. Binnen was het nogal donker en er klonk muziek die Joy thuis ook veel hoorde: stevige metaalklanken en een hoop geschreeuw. Ze werd met een glas appelsap-troebel in een hoek geduwd en stond vandaar naar de mensen te kijken, tot Peter op haar afkwam. ???Ah, mijn prinsesje, wat leuk dat je er ook bent!??? Hij tilde haar op en gelijk voelde Joy een raar gevoel in haar buik. ???Hier is de ster van de avond, mensen???, schalde hij door de zaal. ???Wil je me nu weer neerzetten, alsjeblieft???? Peter schoot in de lach. ???Mag ik je niet laten zien? Ben je bang???? ???Nee hoor, alleen een beetje misselijk.??? Ze werd weer op de grond gezet. ???Pas maar op met appelsap. Chocomel is veel beter???, zei Peter en gaf haar een aai over haar bol. Verder had iedereen het te druk voor haar. De man met de gitaar uit de duinen gaf haar een knipoog, waar ze even verlegen van werd.
       Na een halfuurtje en twee appelsapjes klommen oom Peter, de gitaarman en de derde man van haar verjaardagsfeestje op het kleine podium achteraan in de zaal. Het publiek werd stil en schuifelde naar het podium. De band begon een enorme bak herrie te maken en Joy zocht een veilig heenkomen. Na een kwartiertje heette Peter iedereen welkom op de presentatie van hun nieuwe album. ???Het volgende nummer wordt iets speciaals,??? zei hij, ???want het komt met onze eerste videoclip.??? Op een scherm boven de band floepte een licht aan. ???Life is a joy forever???, schreeuwde Peter. Zodra ze haar naam hoorde, liep Joy nieuwsgierig tussen de mensen door naar voren. Op het scherm zag ze in zwart-wit een engelachtig meisje rennen, afgewisseld met beelden van een serieus kijkende band en Peter, die deed alsof hij heel boos was. Ze sperde haar oogjes wijd open om niets te missen. Ze zag zichzelf in haar bijna-blootje door het zand rennen. Ze zag zichzelf gekke bekken naar de zaal trekken. Ze zag zichzelf uitgeput op de grond vallen. Toen werd het beeld zwart, stopte de band met spelen en klonk er heel veel applaus. Peter en Joy glommen van trots. ???Met speciale dank aan mijn beeldschone vriendin daar???, zei Peter en wees naar haar. Joy voelde zich rood en heet worden toen iedereen nog eens speciaal voor haar klapte.
       Na het optreden kwamen veel mensen naar haar toe. Een paar kende ze wel, maar ook vreemden zeiden dat ze het zo goed had gedaan en dat ze zo mooi was. Joy wist niet wat ze moest zeggen, dus ze glimlachte en sloeg haar ogen neer. Hoe kon ze nou mooi zijn als ze boos of verdrietig was?

Joy oefende in het trekken van verschillende gezichtjes. Even keek ze blij en meteen daarna teleurgesteld en dan vies. Vreemd genoeg zeiden de mensen dan dingen als ???Gaat het een beetje???? of ???Wat is er met je???? en nooit ???Wat ben je mooi???, laat staan dat ze voor haar gingen klappen. Kennelijk werkte dat alleen in een film. Dan zeggen mensen na afloop dat ze je mooi vinden, nadat je steeds anders kijkend door het zand had gerend. Ze probeerde thuis nog twee keer om met alleen een onderbroek door de woonkamer te rennen, eerst juichend en huppelend en daarna huilend, maar dat gaf geen ander resultaat dan dat papa en mama haar de kamer uit sleurden. Joy zag nog maar ????n mogelijkheid, en dat was proberen om op ????n enkel moment blij, moe, verbaasd en ziek ??? alles tegelijk ??? te kijken. Dagenlang oefende ze voor haar vriendin en meest kritische fan, totdat ze samen besloten dat het zo goed was. Toen oom Peter later die week langskwam, probeerde zij haar totaalgezichtje voor het eerst uit. Direct bij binnenkomst zag hij haar al staan. Hij gaf haar een dikke zoen, maar tilde haar niet op. Ze keek naar de bleke kale kop van haar favoriete oom en hij keek strak naar haar. ???Weet je dat je echt elke keer dat ik je zie mooier bent, prinsesje????

Toen Joy twaalf was, keerden haar ouders niet meer terug van vakantie. Zoals elk jaar hadden Bia en Rick haar bij opa en oma gedumpt en waren vierklauwens vertrokken voor welverdiende rust. Ze hadden de auto volgeladen met nostalgische cd???s en waren richting Zwarte Zee gereden, omdat ze niemand kenden die daar ooit geweest was. Het pittoreske Moldavi?? leek bij uitstek geschikt om vrienden groen van jaloezie te krijgen. Ergens diep in de Karpaten waren ze op een besneeuwd bergweggetje getuige van een auto-ongeluk. Ze waren uitgestapt om niets van het schouwspel te missen, maar hadden te laat gemerkt dat de ambulance bij het keren zijn grip op de weg verloren had en richting afgrond gleed. Ze stonden precies op de verkeerde plek foto???s te maken en werden het ravijn in geduwd. Als een andere toerist niet toevallig alles had gefilmd, zou niemand het hebben geloofd.

Op de begrafenis was Joy gekleed in een stemmig jurkje, door oma samengesteld uit Bia???s voddenbaal. Ze stond bij de twee kisten en vroeg zich af of die niet wat kleiner hadden gekund; zoveel was er ook weer niet uit dat ravijn gevist. Ondertussen trok ze haar totaalgezicht, want ze wist niet wat ze anders moest doen. Een lange rij in zwart geklede mensen gaf haar klamme handjes. Ze mompelden wat en legden soms een hand op haar schouder. Alleen Peter zakte door zijn knie??n, zei ???Zet ???em op, prinses, ik weet dat je dat kan???, en gaf haar een knipoog. Later hoorde ze dat de mensen vonden ???dat ze haar verdriet zo waardig droeg???. Dat was even schrikken. Dan moest haar totaalgezicht niet goed zijn geweest, want ze had zichzelf nog niet op verdriet betrapt. Daar had ze eigenlijk nog niet over nagedacht.


Na de dood van Joys ouders kregen de opa???s en de oma???s de ondankbare taak de opvoeding van een pubermeisje over te nemen. De vier krasse presenioren hadden het eigenlijk ontzettend druk. Die van Ricks kant werkten allebei nog, opa op de financi??le afdeling van een groothandel in Chinese accessoires, oma als receptioniste bij een advocatenkantoor. Telkens als ze een bekende crimineel aan de telefoon had, schoten de opvliegers naar haar hoofd. Hun vrije tijd moesten ze zien te verdelen over tennis, de leesclub en hygi??nische partnerruilavonden. Vooral opa genoot van dit laatste: dan kamde hij zijn haar lekker nonchalant in de war, trok een sportief overhemd aan dat zijn vrouw bij Wehkamp had besteld en ruilde zijn partner zo snel mogelijk in voor een ander. Oma had haar pogingen om op zulke avonden een man te vinden die w??l uren over po??zie wilde praten, snel opgegeven en zich op de witte port gestort. Ze dacht zelf dat ze daar woest aantrekkelijk van werd.
      
De ouders van Bia hadden minder verplichtingen, maar wisten hun tijd ook goed te vullen. Opa had zijn bedrijf verkocht en was een amoureuze relatie aangegaan met zijn zeiljacht. Daarnaast had hij een leuk programmaatje te pakken gekregen om videobeelden te digitaliseren. Oma werkte drie dagen per week in de reformwinkel waar ze onbespoten groenteabonnementen, sojamelk en magnetische pro-Palestina-armbanden verkocht.
       Het sprak na een avondje overleg voor zich dat de ouders van Rick eronderuit muisden en dat Joy formeel onder voogdij van de andere twee werd gesteld. Toen dit met Joy besproken werd en opa het meisje vroeg hoe ze dat zou vinden, antwoordde ze ???Gruwelijk!??? Dat bleek een benaming voor iets positiefs te zijn, dus opa en oma besloten zich wat meer te verdiepen in de jongerencultuur en straattaal. Joy vond het vet g??nant als haar oma haar op straat opeens aanstootte, naar een bekende wees en ???Check deze ho!??? riep. En toen opa zijn gedegen bootschoenen inruilde voor wat snelle Puma???s, werd ze zelfs een beetje misselijk. Maar ze merkte dat opa en oma in enkele maanden meer interesse in haar en haar leven hadden getoond dan Rick en Bia in twaalf jaar.
       Oma stuurde haar naar een school waar ze helemaal zelf mocht bepalen wanneer en of ze iets deed. Als ze de hele middag in het park wilde blowen, dan was daar alle begrip voor, als ze voor natuurkunde een verslag wilde schrijven over tai chi, DJ Ti??sto en zwaartekracht, kreeg dat megarespect. Op de boot van opa kon ze de rich bitch spelen door met vriendinnetjes Breezers te drinken of topless op het dek te liggen zonnen, door haar supersized zonnebril spiedend naar jongens die haar prille borstjes begluurden.
       Soms, als de wetenschap dat ze bekeken werd niet genoeg was, ging ze rechtop zitten, zette haar zonnebril af en keek zo???n jongen recht aan. Meestal trok die vlug zijn hand uit zijn zwembroek en dook achter het eerste het beste obstakel dat hij vinden kon. Dan riep Joy hem, steeds luider en steeds duidelijker. Uiteindelijk reageerde zo???n stiekemerd wel, omdat hij geen weerstand kon bieden aan dwingende uitroepen als ???Ewa, rooie met je zwembroek, als je toch bijna gaat poppen, doe dat dan hier, dotie swa! Ja, jij daar achter de reling van de Seagull met je dikke tollie, ik heb je echt wel gespot!??? Dan nog langer platgedrukt op het dek blijven liggen, is vragen om meer problemen. De desbetreffende rooie stak zijn kop boven het boord en zwaaide als een, ja, precies als een betrapt rukkertje. Joy wenkte, sommeerde hem naar haar boot te komen. Voetje voor voetje, alsof hij bang was straf te krijgen van dat meisje met die lekkere bumpers, jezes ja, lekkere tieten, straf, liep hij met de punt van zijn Speedo voorop over de loopplank. Joy beval hem de kajuit in te gaan, waarna ze achter hem het trappetje afliep. Eenmaal benedendeks moest hij gaan zitten en pakte Joy twee Breezers uit het koelkastje. Ze gaf hem er eentje, die hij gelijk tegen zijn verhitte zwembroek drukte. Ze vroeg waar hij zo geconcentreerd naar had zitten kijken. Ze had nog steeds geen bikini aan, dus de jongen kwam niet uit zijn woorden. Ze hielp hem een handje. ???Zijn het deze? Of is het eigenlijk dit???? Ze liet haar hand tussen haar dijen glijden. ???A???aight,??? stamelde de jongen, ???je weet toch?????? Joy wreef met het flesje over haar kruis. ???Ik vind het geil als je naar mijn poenie kijkt.??? Ze begon te kreunen en wreef met haar vrije hand over haar borstjes. De jongen kon niet blijven zitten en zette een paar stappen in haar richting. ???Nee lauwe bobbel, je gaat me echt niet aanraken! Je mag checken en met je bana spelen.??? Ze trok haar broekje uit en vingerde zichzelf, terwijl ze haar blik strak op de masturberende jongen hield. Toen ze zag dat hij klaar ging komen, kon ook zij zich niet meer inhouden.
       ???Zo, dat was lekker. En nou lossoe.???