Beste lezers,

Op 6 maart opent DW B het Elsschotjaar ??? eigenlijk het eerste van vier ??? in de Roma te Antwerpen. Samen met het Willem Elsschot Genootschap, en met mediasponsor De Standaard der Letteren. In 2007 vieren we de 125e verjaardag van de geboorte van de schrijver. Het is alsof het literaire bedrijf al enkele jaren naar die viering toewerkt. Bij Athenaeum ??? Polak & Van Gennep verscheen in afzonderlijke delen het Volledig werk (2001-2006). De roman Kaas (1933) brak door in het buitenland. Cheese (2002) kreeg een bijzonder positief onthaal in de New York Times, vooral wegens zijn actualiteitswaarde: Frans Laarmans, de mislukte kaashandelaar, ???had evengoed de oprichter kunnen zijn van een tot falen gedoemde dotcomfirma of een gedupeerde investeerder in een of ander corrupt kartel???. De Duitse vertaling K??se drong in 2004 door tot de bestsellerlijsten van Der Spiegel. Het boek werd of wordt vertaald in onder andere het Frans, het Spaans, het Italiaans, het Fries, het Tsjechisch, het Hongaars, het Pools, het Servo-Kroatisch, het Russisch, het Hebreeuws, het Japans, het Maleis, het Bengaals, het Hindi en het Koreaans. Het mooiste compliment stond in Ons Erfdeel, november 2006. De Engelse schrijver en criticus Paul Binding vergelijkt het Antwerpen van Elsschot met het Dublin van Joyces creaties Leopold Bloom en Stephen Dedalus, en met het Parijs in Gides Les faux-monnayeurs. Hij signaleert ook dat Elsschot actueel blijft omdat hij messcherp de menselijke vermommingen en maskers exploreert. Die scherpte bereikt de auteur omdat hij ???de hoogste stijlspanning??? bij ???het miniemste gebeuren??? wil bereiken, zoals hij zelf schrijft in zijn inleiding tot Kaas.
       Ik heb de elf romans van de schrijver Willem Elsschot steeds gelezen als een gevecht tegen zichzelf, tegen de gewetenloze zakenman Alfons de Ridder. Elsschot: ???Ik schrijf uit walg voor mezelf.??? Zijn zakelijke ego Boorman en zijn po??tische alter ego Frans Laarmans trekken tegen elkaar ten strijde, verwisselen in de romans Lijmen (1924) en Het Been (1938) zelfs van rol. Het gevecht lijkt uit te monden in een verzoening van de auteur met zichzelf. Cynisme en ironie wijken voor genezende humor in Tsjip (1934) en De Leeuwentemmer (1940), waarin Laarmans zijn rol als grootvader overtuigend opneemt. Maar nadien breekt een zekere wrangheid terug door, meer bepaald in Pensioen (1937) en Het Tankschip (1942). In Het Dwaallicht (1946) helpt Laarmans drie Afghanen in hun zoektocht door Antwerpen naar Maria van Dam. In zijn verbeelding groeit ze uit tot de vrouw die hem uit de sleur van zijn burgerlijke bestaan zal verlossen, maar bestaat ze wel ??cht?
       Heeft het oeuvre van Elsschot nog een andere maatschappelijke relevantie? Zeker. Niet alleen brengt hij de eeuwige strijd tussen geldeconomie en ethiek in beeld, hij betuigt bovendien zijn sympathie voor de kleine man, van welk continent die ook mag komen aanwaaien. Koen Peeters in De Morgen van 31 mei 2006: ???Dit is niet meer of minder dan een boodschap voor Antwerpen vandaag: zoals the woman the nigger of the world is, is de Afghaan de Marokkaan van Antwerpen.???

Wat kan DW B aan Willem Elsschot toevoegen? DW B brengt de aangevulde, herziene Elsschot. Hij wordt door veertien auteurs en door fotograaf Michiel Hendryckx vakkundig afgemaakt, in alle betekenissen van het woord. DW B wordt voor ????n keer het Algemeen Wereldtijdschrift voor Financi??n, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen, ???opgericht in 1864???, dat is negen jaar nadat Jozef Alberdingk Thijm De Dietsche Warande. Tijdschrift voor Nederlandsche oudheden, en nieuwere kunst & letteren stichtte. Auteurs en fotograaf werden uitgenodigd door gastredacteur Jeroen Overstijns en kernredacteur Koen Peeters. Dat kleine, fijne team, die partners in crime, schreven hard sell-brieven, gemaakt met de coke van de marketing, zodat de weerloze geadresseerden niet anders konden dan uitvoeren. Naadloos. Of werd de pushy verkoopbrief pas nadien geschreven, na het ontvangen van de veertien bijdragen? Wie bedriegt wie? Dat spel ligt geheel in de traditie van de gedaanteverwisselingen in Elsschots oeuvre. Hoe dan ook: de veertien auteurs hebben niet geschreven over, maar op de wijze van de geliefde meester. Ze hebben zijn kleine maar grote werk uitgebreid en inderdaad afgemaakt. De verzamelde werken van Elsschot bestaan vanaf 6 maart 2007 uit 768 bladzijden + 1120 pagina???s met postuum gepubliceerde brieven + de veertien teksten van DW B.

In de bovenstaande alinea heb ik onder meer enkele haastig op een papiertje geschreven idee??n van Koen Peeters verwerkt. Van Jeroen Overstijns mocht het nog anders: ???Je kan het in je inleiding hebben over hoe wij het ontwaken van de middenstand f??teerden, hoe wij iedereen de oren van het lijf gezaagd hebben, dingen beloofd die we nooit kunnen waarmaken, woorden in de mond namen die bij de Vlerick een vierdaagse cursus kunnen vullen, succulente maaltijden aandroegen op kosten van de katholieken, kortom op zijn schuinst marcheerden MAAR DIT SLECHTS TOT NUT VAN HET ALGEMEEN, en met altijd onderhuids a sense of urgency en een gezonde drang naar amusement!???
       En inderdaad: op vrijdag 3 november 2006 verzamelden alle medewerkers aan het Elsschotnummer in de Faculty Club te Leuven, voor een historische ontmoeting, een historisch diner en een historische foto. Een remake van ???Het Laatste Avondmaal??? op de wijze van Leonardo da Vinci, omdat Elsschot ook hield van Bijbelse allusies en knipogen. Vier groepjes van drie apostelen, geschaard rond Jezus zelve, die zopas heeft meegedeeld dat hij verraden zal worden. Jezus (Yves Petry) blijft er superieur bij, de handen opengevouwen op de tafel; Petrus (Peter Holvoet-Hanssen) heeft al een mes in de hand om zijn meester te verdedigen; Judas Iskariot (Jeroen Overstijns) is herkenbaar aan het geld van de verrader; Andreas (Atte Jongstra) steekt verbijsterd beide handen omhoog, maar de ongelovige Thomas (Koen Rymenants) heft een kritische vinger. Enzovoort. Bekijk het meesterstuk van Michiel Hendryckx in DW B. Michiel heeft ook elke auteur gefotografeerd, met in de hand de eerste druk van het boek van Elsschot dat hij of zij bewerkte. Aangeleverd door Cyriel van Tilborgh, voorzitter van het W.E.G. Bovenop kiest Inge Henneman foto???s van Charlotte Lybeer met als leidmotief ???Moeder???.

*

In het eerste nummer van een nieuwe jaargang noemen we meestal een paar vernieuwingen. Een aantal rubrieken sneuvelt om de afdeling ???Boeken??? dit jaar nog te verruimen, op algemene aanvraag. In die afdeling start Bart Vervaeck met een reeks ???De vergeten oogst???, romans die volgens hem door de media schandelijk werden doodgezwegen. De fotokatern van Inge Henneman, curator-in-residence, zal bestaan uit foto???s die uit het archief van het FotoMuseum Provincie Antwerpen werden gesampled, en die bij het thema van DW B aansluiten. Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes beginnen in DW B 2 met een serie teksten waarin ze de strip Het Zingende Nijlpaard van Willy Vandersteen omwerken tot literatuur.
Luc Derycke heeft de cover vernieuwd: nu wordt zichtbaar wat elke aflevering van DW B allang is: een boekwerk. Zoals Nieuwe kaas.
Vergeet niet af en toe www.dwb.be te bezoeken, een work in progress met enkele nieuwe rubrieken: een afdeling webfolio???s, een kritische encyclopedie, een archief en een studium generale. De website van DW B begint een eigen leven te leiden.

Maar over de grootste vernieuwing van DW B 2007 verneem je pas meer in DW B 3: de start van een vierjarige samenwerking DW B-Cera met factories bestaande uit schrijvers en kunstenaars, toonmomenten in white cubes en bewegende beelden op het web.

HET WERELDTIJDSCHRIFT
FOR EVER